Oosterstraat en Gelkingestraat
Door de ligging van de Ooster- en Gelkingestraat hebben deze straten altijd een grote verkeersfunctie gehad. Beide straten zijn een belangrijk onderdeel van de aanlooproute van en naar de Grote Markt. Dagelijks komen hier veel fietsers en voetgangers voorbij. Ook reed hier tot de zomer van 2022 veel busverkeer.
Nu de bussen niet meer door de Ooster- en Gelkingestraat rijden, ontstaat er een kans om deze straten opnieuw in te richten. In 2024 en 2025 is er daarom in samenspraak met de omgeving gewerkt aan een integraal inrichtingsplan voor beide straten. In de nieuwe inrichting krijgen de voetgangers alle ruimte om veilig en prettig te lopen. Er komen fietsroutes in twee richtingen, bomen, plantvakken met groen, zitplekken en ruimte voor terrassen. De gemeenteraad besluit in juli 2025 over het definitieve plan. Als alles verder volgens planning verloopt, starten de werkzaamheden begin 2026.
Hoe komt het gebied er mogelijk uit te zien?
Op de plattegrond hierboven is te zien hoe de Ooster- en Gelkingestraat er in de toekomst mogelijk uit komen te zien. Hieronder staat een korte toelichting op de verschillende uitgangspunten:
- Levendige en aantrekkelijke verblijfsstraten
Het doel is om van de Ooster- en Gelkingestraat gezellige en aantrekkelijke straten te maken die op ieder moment van de dag uitnodigen om elkaar te ontmoeten en er te verblijven. Er komt een nieuwe verlichting, gebaseerd op het verlichtingsplan binnenstad. Ook wordt er ruimte opgenomen voor gezellige zit- en ontmoetingsplekken.
- Vergroening
Er komen zeven nieuwe bomen: drie in de Gelkingestraat en vier in de Oosterstraat. De locaties van de bomen zijn zorgvuldig gekozen, er is rekening gehouden met zichtlijnen en beperkingen door kabels en leidingen die in de bodem liggen. Naast de toevoeging van de nieuwe bomen, komen er ook groenvakken met planten en bloemen. Ook liggen er kansen voor de toevoeging van gevelgroen.
- Identiteit
De Ooster- en Gelkingestraat onderscheiden zich van de rest van de stad door het zicht op de Martinitoren, de vele gangen en stegen, de 'slinger' in de Gelkingestraat, hoogteverschil van het Gedempte Zuiderdiep naar de Grote Markt en de prachtige historische panden. De straten kenmerken zich door lokaal ondernemerschap, zowel in retail als in horeca. Naar dit gebied ga je toe, omdat het allemaal net wat anders is dan elders in de stad. In het inrichtingsplan worden deze karakteristieken uitgelicht en versterkt.
- Gangen en stegen
Bij de herinrichting willen we graag de routes van oost naar west verduidelijken: de routes door de gangen (stegen) en kleine straatjes. Van snel naar langzaam. Zodat bezoekers door het gebied gaan struinen. De entrees van de gangen maken we opvallender door hier vlakbij groen en zitmogelijkheden te plaatsen.
- Verkeer
De Ooster- en Gelkingestraat zijn onderdeel van het voetgangersgebied, waarbij de voetganger hoofdgebruiker is. Andere weggebruikers, zoals fietsers, passen zich aan aan de voetganger. Fietsverkeer kan na de herinrichting in twee richtingen door de straten fietsen. Logistiek verkeer blijft in een richting toegestaan. In het inrichtingsplan is ruimte vrijgehouden voor laden en lossen.
- Fietsparkeren
In beide straten komen fietsparkeerplekken voor (kort) bezoek aan winkels. Voor het fietsparkeren voor langere tijd wordt momenteel naar alternatieve oplossingen gezocht. Voor de Gelkingestraat wordt gekeken naar de geplande fietsenstalling onder de C&A. Voor de Oosterstraat is de voormalige locatie van het Holland Casino aan het Gedempte Kattendiep op het oog. De komende periode wordt dit nader verkend. De Casinolocatie zou dan in eerste instantie tijdelijk worden ingezet als fietsenstalling. Voor de toekomst wordt ook gekeken naar een definitieve fietsenstalling.
- Toegankelijkheid
De Oosterstraat wordt onderdeel van het hoofdloopnetwerk door de binnenstad. Dit is een veilige en toegankelijke wandelroute voor iedereen. De route bevat een geleidelijn voor blinden en slechtzienden. Er zijn om de 100 meter zitmogelijkheden om uit te rusten. De verhoogde stoepranden verdwijnen, alles wordt gelijkvloers.
Filmpje impressie Oosterstraat

Filmpje impressie Gelkingestraat

Doelen
Voor het opnieuw inrichten van de Oosterstraat en Gelkingestraat werken we met vier doelen. Deze doelen zijn samen met de werkgroep Oosterstraat en Gelkingestraat (bestaande uit een vertegenwoordiging van ondernemers en bewoners uit de omgeving) opgesteld. De nieuwe inrichting is de basis voor deze doelen. Ook de inzet van ondernemers en bewoners is hard nodig om de doelen te realiseren. Zo maken we samen de straat. Het uiteindelijke doel: het gebied is levendig, veilig, groen en aantrekkelijk. Kortom: een plek waar je wilt zijn. De straten hebben meerdere functies en zijn opgeruimd. Ze verbinden het gebied en vormen een geheel met de rest van de binnenstad. Ook is er een goede verbinding tussen de gevels en de straat én tussen het gebied met de omliggende straten.
De Ooster- en Gelkingestraat worden gezellige, aantrekkelijke straten waar het fijn verblijven is. Op elk moment van de dag. Voetgangers krijgen de ruimte, fietsers zijn welkom als gast. Dit komt op de volgende manieren terug in het inrichtingsplan:
- Voetganger centraal
De Ooster- en Gelkingestraat worden een voetgangersgebied. Er is geen aparte rijbaan meer, maar brede loopzones met veel groen, zitplekken en ruimte voor terrassen. Fietsen mag in twee richtingen, maar er wordt wel rekening gehouden met de voetganger.
- Toegankelijk voor iedereen
In de Oosterstraat ligt een toegankelijke zone, met geleidelijn, die zorgt voor een veilige verbinding tussen het Gedempte Zuiderdiep en de Grote Markt. Inrichtingselementen zorgen daar voor een scheiding tussen voetgangers en rijdend verkeer. Zitranden bieden mogelijkheden om te pauzeren.
- Groen
Er worden zeven bomen toegevoegd in de straten. Vakken met beplanting en zitmogelijkheden zorgen voor fijne verblijfsplekken.
- Fietsparkeren
Fietsparkeren mag alleen in de daarvoor aangewezen rekken, vakken of stallingen. Daarbuiten wordt er gehandhaafd
De Oosterstraat, Gelkingestraat en de gangen voelen schoon, veilig en gastvrij. 24 uur per dag. Dit komt op de volgende manieren terug in het inrichtingsplan:
- Verlichting
De nieuwe verlichting zorgt niet alleen voor meer sfeer, maar vergroot ook het gevoel van veiligheid. In de Donkersgang kijken we of er speciale verlichting mogelijk is.
- Ogen op straat
Door de plaatsing van groene verblijfsplekken bij ingangen van gangen, wordt hier meer verbleven. Dit zorgt voor meer sociale veiligheid.
- Open gevels
Samen met ondernemers openen we etalages, zoals bij The Sting en Gelkinge 9.
- Actieplan Veilig Uitgaan
De gemeente werkt aan een aanpak voor veilig uitgaan. Hierin is ook aandacht voor de gangen.
- Afvalcontainers en aanpak graffiti
De gemeente werkt aan schonere straten. Ondernemers kunnen helpen door containers tijdig binnen te zetten en graffiti te verwijderen.
De Ooster- en Gelkingestraat onderscheiden zich van de rest van de stad door het zicht op de Martinitoren, de vele gangen en stegen, de ‘slinger’ in de Gelkingestraat, hoogteverschillen en de prachtige historische panden. Bij de herinrichting van de Ooster- en Gelkingestraat worden de karakteristieken uitgelicht en versterkt. Ook is er ruimte om nieuwe kenmerken toe te voegen. Hierdoor worden de Ooster- en Gelkingestraat echt een uniek stukje Stad! Het uitlichten en versterken van de karakteristieken komt op de volgende manieren terug in het inrichtingsplan:
- Kromming in de straten
De krommingen zorgen voor variatie in perspectief. Lijnen in de verharding en bomen benadrukken dit effect.
- Stoepen en gevelzones
De historische gevels en stoepen worden beter zichtbaar door de toevoeging van nieuwe stoepen, een rustige straatindeling en bundelen van fietsparkeren.
- Riepe
Historische verharde loopstrook (‘Riepe’) komt terug in het verhardingspatroon van de Oosterstraat.
- Zicht op de Martinitoren
Bomen in de Oosterstraat worden zo geplaatst dat het zicht op de Martinitoren behouden blijft.
- Stadsentree Oosterpoort
De entree naar de Oosterstraat wordt gemarkeerd door een waterelement, dat het hoogteverschil en de geschiedenis benadrukt en de plek van de oude gevellijn laat zien.
De Ooster- en Gelkingestraat bieden ruimte aan creatief en lokaal ondernemerschap. Door een uitnodigende uitstraling en samenwerking met vastgoedeigenaren ontstaat een aantrekkelijk klimaat voor zowel ondernemers als bezoekers. Dit komt op de volgende manieren terug in het inrichtingsplan:
- Terrassen
Er blijft ruimte voor terrassen. Waar mogelijk, wordt extra ruimte voor terrassen toegevoegd. Dit geldt met name in de Gelkingestraat.
- Overgang tussen binnen en buiten
De gevelzone biedt ruimte voor uitstallingen, bankjes of een terras. Dat zorgt voor levendigheid en interactie.
- Onderhoud en renovatie
De gemeente onderzoekt hoe we onderhoud en renovatie van panden en monumenten kunnen stimuleren, met oog voor het historische karakter.
Hoe gaat het nu verder?
De plannen voor de herinrichting van de Oosterstraat en Gelkingestraat zijn bijna klaar om uitgevoerd te worden. Naar verwachting gaat de gemeenteraad in juli 2025 een besluit nemen over de plannen. Maar de herinrichting van de openbare ruimte is slechts één onderdeel van een bredere aanpak. Samen met bewoners, ondernemers en vastgoedeigenaren werken we aan een toekomstbestendige en levendig gebied Oosterstraat en Gelkingestraat.
We pakken dit aan via drie samenhangende sporen:
- Spoor 1: Herinrichting van de openbare ruimte
Dit is het werk dat straks buiten zichtbaar wordt. Denk aan het vervangen van de bestrating, toevoegen van groen, zitplekken, verlichting en het opnieuw indelen van de straat. Ook wordt het een voetgangersgebied waar fietsen is toegestaan. De werkzaamheden starten naar verwachting begin 2026.
- Spoor 2: Versterken van de identiteit
Een fijne straat draait niet alleen om stenen en bomen, maar ook om sfeer en beleving. In dit spoor draait het om het karakter en de herkenbaarheid van het gebied. We kijken samen met bewoners en ondernemers naar wat het gebied bijzonder maakt en hoe we dat beter zichtbaar kunnen maken.
Vanaf juni 2025 starten we actief met gesprekken met betrokkenen over de invulling van dit spoor. Daarbij gaat het onder meer om:- de uitstraling van gevels en entrees;
- het gebruik van terrassen en uitstallingen;
- mogelijkheden voor gevelgroen en geveltuinen;
- herkenbare elementen in het straatbeeld die bijdragen aan een eigen identiteit.
- Spoor 3: Aanpak van vastgoed
Sommige panden in het gebied hebben een gesloten uitstraling of kampen met achterstallig onderhoud. In dit spoor zoeken we de samenwerking met pandeigenaren en erfgoedorganisaties om panden op te knappen, gevels te openen en zo de uitstraling van het gebied te verbeteren.
Gevelgroen en geveltuintjes
Naast dat er ruimte is opgenomen in de plannen voor vergroening van de straten door middel van bomen, plantenvakken en ander groen, zou het mooi zijn als zoveel mogelijk gevels worden vergroend. Daarom wordt er een oproep gedaan aan pandeigenaren en ondernemers om te kijken naar mogelijkheden om de gevel(zone) te vergroenen. Dit kan met een geveltuintje, maar bijvoorbeeld ook met een bloembak. Wat de mogelijkheden precies zijn, is onder andere afhankelijk van de monumentale status van het pand en de beschikbare ruimte. Ondernemers en pandeigenaren die geïnteresseerd zijn in een geveltuin, kunnen zich melden via binnenstad@groningen.nl. De aanleg van de geveltuin kan dan worden meegenomen bij de werkzaamheden rondom de herinrichting.
Kaart
Bibliotheek
Tijdlijn
-
December 2023 - Startbijeenkomst met bewoners en ondernemers uit de omgeving en andere belanghebbenden over o.a. kansen en verbeterpunten in het gebied
-
Bijeenkomsten met werkgroep bestaande uit een vertegenwoordiging van bewoners en ondernemers uit de Ooster- en Gelkingestraat
-
Juli 2024 - Inloopbijeenkomst eerste versie ontwerp voor brede omgeving
-
Vervolgbijeenkomsten werkgroep
-
November 2024 - Presentatie eerste versie ontwerp aan stad tijdens manifestatie Let’s Gro
-
Vervolgbijeenkomsten werkgroep
-
Maart 2025 - Informatiefolder omgeving met update nieuwe versie ontwerp
-
April 2025 - Bijeenkomst werkgroep voor laatste versie ontwerp
-
Mei 2025 - Brede bijeenkomst omgeving laatste versie ontwerp
-
Zomer 2025 - Besluit gemeenteraad
-
Communicatie omgeving
-
Begin 2026 - Start uitvoering